Ακολουθεί ένας κατάλογος πηγών. Βιβλία, αρχεία, ομιλίες. Με εξαίρεση τις τέσσερις πρώτες, οι υπόλοιπες συνοδεύονται από ένα εισαγωγικό κείμενο. Το κομμάτι αυτά είναι ένα πρόσθετο κεφάλαιο της “Επίσκεψης”, βρίσκεται στην καρδιά του εγχειρήματος και θα συνεχίσει να ενημερώνεται.
ΠΗΓΕΣ
Οι τέσσερις πρώτες δε χρειάζονται σχολιασμό. Για όλες τις υπόλοιπες, όμως, προσπαθήσαμε να είναι λιγότερο προφανής, να ανοίγουν τη συζήτηση κι έτσι να καθιστούν σαφές γιατί η πόλη είναι τόσο επίκαιρη. Θέλαμε οι προτάσεις και οι συνδέσεις που κάνουμε να μην είναι προφανείς, να είναι κάπως προκλητικές. Γι’ αυτό και συνοδεύονται, από ένα σχετικά σύντομο κείμενο.
Τα σημειώματα αυτά γεννήθηκαν από την ανάγκη να μπορεί ο επισκέπτης να εξετάσει και επεξεργαστεί όσα ακούει κατά την διάρκεια της «Επίσκεψης», να υπάρχει μια «βιβλιογραφία». Θέλαμε κάτι περισσότερο από μια ακαδημαϊκή βιβλιογραφία, από ένα εργαλείο ελέγχου, κάτι πιο αμοιβαίο από έναν κατάλογο που στοχεύει στην επικύρωση μιας θέσης. Στην δική μας περίπτωση η προτεραιότητα ήταν άλλη, να ενεργοποιήσουμε την διάθεση των επισκεπτών μας. Ο κατάλογος αυτός δεν είναι εξαντλητικός και όπου ήταν δυνατόν προτιμήσαμε να είναι εύκολα προσβάσιμες στο διαδίκτυο ή στο εμπόριο.
Τα κείμενα αυτά δεν είναι κριτικές, περιλήψεις ή δοκίμια. Είναι εισαγωγές σε πηγές που κάποτε μοιάζουν ειδικές. Το στοίχημα είναι να φανεί πόσο ενδιαφέρουσες είναι (τα βιβλία, οι διαλέξεις κ.λ.π.) και να μειώσει την αποθάρρυνση που προκαλεί η εξειδίκευση τους. Υπάρχει μέριμνα να μην επαναλαμβάνουν όσα λέγονται στην διαδρομή της«Επίσκεψης», να επεκτείνουν και να παρατείνουν το ενδιαφέρον. Θέλουν, τέλος, να αποτελούν ένα ακόμα κομμάτι του έργου.
Κώστας Η. Μπίρης, ΑΙ ΑΘΗΝΑΙ, ΑΠΟ ΤΟΝ 19ον ΕΙΣ ΤΟΝ 20ον αιώνα, Μέλισσα, 1996. Τόμος γεμάτος άρθρα και μελέτες του αφοσιωμένου στην υπόθεση της Αθήνας Κώστα Η. Μπίρη. Αποτελεί βασική πηγή για κάθε ταξιδευτή της Αθήνας.
Ιωάννης Ν. Τραυλός, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, Καπόν, 2005. Το βασικό βιβλίο για όσους ενδιαφέρονταν να μελετήσουν την πολεοδομική ιστορία της Αθήνας από την εποχή της ίδρυσής της ως τις αρχές του 19ου αιώνα.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ/ Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών (ΙΒΕ/ΕΙΕ) Πλήρης κατάλογος των Βυζαντινών μνημείων της Αττικής. Συνοδεύεται από ένα σύντομο αλλά εύστοχο ευρετήριο όρων. ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Διαδικτυακό αρχείο με λήμματα για όλα τα νεότερα μνημεία της Αθήνας, από το 1456 μέχρι σήμερα. Ο ιστότοπος περιλαμβάνει και μια σχετικά πλήρη συλλογή αξιόπιστων άρθρων. ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
Diana E. E. Kleiner, ROMAN ARCHITECTURE (Ρωμαϊκή Αρχιτεκτονική), Yale open courses Ανοικτά στο διαδίκτυο μαθήματα του Πανεπιστημίου Yale, με βίντεο της παράδοσης, μεταγραφή σε κείμενο καθώς και σημειώσεις
L.D. Reynolds & N.G. Wilson, ΑΝΤΙΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ, Το ιστορικό της παράδοσης των κλασσικών κειμένων, Μ.Ι.Ε.Τ. 2001
ΠΛΑΤΩΝΑΣ, Ζ΄ ΕΠΙΣΤΟΛΗ, επιμέλεια σειράς: Γεώργιος Α. Χριστοδούλου, μετάφραση: Ηρώ Ε. Κορμπέτη, Στιγμή, 1997
Κωστής Παπαγιώργης, ΚΑΝΕΛΛΟΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2002
Αντώνης Καλδέλλης, Ο ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ, Εκδόσεις Ψυχογιός, 2013
Έλλη Σκοπετέα, ΤΟ «ΠΡΟΤΥΠΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ» ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ, Όψεις του εθνικού προβλήματος στην Ελλάδα (1830-1880), 1988
Αλέξης Πολίτης, ΡΟΜΑΝΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΙΔΕΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΝΟΟΤΡΟΠΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 1830-1880, Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού – Μνήμων, 2003
Γρηγόρης Ζιάκας, ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΑΒΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ, Άγρα 2007
Νίκος Γ. Σβορώνος, ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΟΣ, ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, επιμέλεια: Νάσος Βαγενάς, Πόλις, 2004
Έλλη Σκοπετέα, ΦΑΛΜΕΡΑΫΕΡ: ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΛΟΥ ΔΕΟΥΣ, Θεμέλιο,1999
Παναγιώτης Α. Μιχελής, ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ, Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχελή, 2001
Mio Takikawa, HAGIA SOPHIA AND SINAN’S MOSQUES (Η Αγία Σοφία και τα Τεμένη του Μιμάρ Σινάν). Άρθρο που εκφωνήθηκε σε διεθνές συνέδριο καλλιτεχνικών σπουδών του πανεπιστημίου Seijo, Ιαπωνία, 2010
Jacques Le Goff, ΠΡΕΠΕΙ, ΑΛΗΘΕΙΑ, ΝΑ ΚΟΒΟΥΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΕ ΦΕΤΕΣ;, Angelus Novus, 2016
Jean Pierre Vernant, ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ, Σμίλη, 2000
Peter Brown, Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2001
Νίκος Πετρόχειλος, ΡΩΜΑΙΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ. ΜΙΑ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΣΧΕΣΗ, Εκδόσεις Παπαζήση, 1984
