ΤΟ ΘΑΥΜΑ

“Το Θαύμα” είναι εδώ. Καλώς ήρθατε.

“Το Θαύμα” είναι ένα ανοιχτό εργαστήριο. Θέλουμε να φτιάξουμε μια αφήγηση και να μοιραστούμε μαζί σας και την δική μας πορεία προς τα εκεί. Ή μάλλον θέλουμε να κάνουμε μαζί αυτή την διαδρομή.

Θαύμα είναι η διαδρομή της Ελληνικής κοινωνίας μέσα από τον σωρό ερειπίων του Δεύτερου Μεγάλου Πολέμου στο σήμερα.

Η εποχή εκείνη είναι πολύ πλούσια σε γεγονότα και ανατροπές. Η απελπισία και η ελπίδα ήταν πάντα κοντά-κοντά, στους δρόμους, στα τραγούδια, στο νου των ανθρώπων. Κάθε κύμα μοιάζει να πέφτει με πάταγο και να σβήνει τη μνήμη των προηγούμενων, να τα πετάει στο σωρό από τα περασμένα.

Αφετηρία του εγχειρήματος είναι η περίφημη “έκθεση Πόρτερ”(1947). Κείμενο που γράφει ένας Αμερικάνος τεχνοκράτης έχοντας κατά νου τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στον τόπο ενόψει της Αμερικανικής βοήθειας στην Ελλάδα (σχέδιο Μάρσαλ). Η περιγραφή του μας πάει πολύ μακριά στα πριν και τα μετά, στο τότε και στο τώρα. Συντελείται τότε, παγκοσμίως μια αποφασιστική στροφή και η Ελλαδα, τυχαία, κάθεται στην πρώτη θέση. Γι’ αυτό το θέμα μας έχει, μάλλον υποτιμημένες, παγκόσμιες προεκτάσεις.

Ο πόλεμος, η Κατοχή και ο Εμφύλιος, το σχέδιο Μάρσαλ, ο νέος μεταπολεμικός κόσμος, η ενωμένη Ευρώπη, οι νέες πόλεις και η κουλτούρα της νέας Ελλάδας, αυτά και άλλα πολλά συμπλέκονται και καταλήγουν στο σήμερα. Σ’ όλα αυτά πρωταγωνιστεί ο άνθρωπος, ο ελάχιστος που κρύβεται πίσω από τα μεγάλα ονόματα και τις μεγάλες ημερομηνίες και ζητά να του δώσουμε χώρο, να θυμηθούμε.

Θέλουμε να δούμε πως μπορεί να ειπωθεί αυτή η ιστορία, χωρίς να χάσει την συναρπαστική πολυπλοκότητα της. Θέλουμε να δούμε αν τελικά μπορεί να ειπωθεί ώστε να εμπλουτίσει την δημόσια συζήτηση.

Θέλουμε να αν δοκιμάσουμε την υπόθεση πως το θέατρο, το ραδιόφωνο, το διαδίκτυο, τα βίντεο και τα podcast μπορούν να φτιάξουν ένα πλέγμα από ιστορίες και συνδέσεις που εμπνέουν, ευαισθητοποιούν, στηρίζουν.

Θέλουμε, τέλος, να σας έχουμε κοντά μας σε όλη την διαδικασία, υπολογίζουμε στην βοήθεια σας, στη συλλογή στοιχείων, εικόνων, μαρτυριών, στην υλοποίηση και τέλος στην παρουσίαση του έργου που θα προκύψει..

Από δω και πέρα, σε αυτή τη σελίδα θα βρίσκεται συγκεντρωμένα όσα θα μοιραζόμαστε σε διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες.

Ημ/νία καταχώρησης 13.03.21 Τίτλος: Διανομή συσσιτίου UNRRA. Ψωμί για την οικογένεια. Φωτογραφία της Βούλας Παπαϊωάννου. "Η διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας από τους Αμερικάνους ξεκινά με την UNRRA ήδη το 1945. Το UNRRA είναι συντόμευση του United Nations Relief and Rehabilitation Administration (Οργανισμός Περίθαλψης και Αποκατάστασης των Ηνωμένων Εθνών) οργανισμός που έδρασε από το 1943 μέχρι το 1947 (όταν ξεκινά το σχέδιο Μάρσαλ). Με έδρα τη Νέα Υόρκη και με τον πρωταγωνιστικό ρόλο, ήδη, στις Η.Π.Α. Όμως ποιό ήταν αυτό το γλυκό κοριτσάκι; Θυμόταν καν πως την φωτογράφισε κάποια κυρία μετά από χρόνια; Είδε ποτέ αυτή την εικόνα; Κι αν την είδε μήπως δεν αναγνώρισε τον εαυτό της σε αυτό το “ιστορικό τεκμήριο”; " #αμερικανικήπολιτική #κατοχή #πηγές #οΛαός #MarshallPlan
Τίτλος: “Το προσωπικόν των Μύλων Αγίου Γεωργίου εύχεται... “ Δημόσιες ευχαριστίες εργαζομένων της Πάτρας προς τη σύζυγο του Αμερικανού πρέσβη (Μάρτιος 1949). Σκεφτείτε ότι σήμερα έρχεται όχι ο Αμερικανός πρέσβης αλλά η γυναίκα του και βρέχει κιόλας. Ποιός θα πήγαινε να την ευχαριστήσει; Οι καιροί έχουν αλλάξει κι είναι δύσκολο να καταλάβουμε τι συνέβαινε εκείνη την εποχή... Πηγή: Από το άρθρο της Τζένης Λιαλιούτη με τίτλο: “Ο σωτήρας από τη Νεμπράσκα” στην Εφημερίδα των Συντακτών, 22.01.2017
Τίτλος: 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1949 Περιφορά μετά μουσικής σε κεντρικό δρόμο της Αθήνας της έλευσης του εκατομμυριοστού τόνου αλεύρου του Σχεδίου Μάρσαλ προς την Αθήνα.
Τίτλος: UNRRAcorn “Τυχόν αποτυχία της Αμερικανικής Αποστολής στην Ελλάδα θα απαιτούσε αναθεώρηση της Αμερικανικής Εξωτερικής Πολιτικής. Θα άλλαζε την ιστορία." Ντουάιτ Γκρίζγουολντ, αρχηγός της Αμερικανικής Αποστολής Βοήθειας προς την Ελλάδα, 1948 Φωτογραφία της Βούλας Παπαϊωάννου. Φωτογραφικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη
Τίτλος: ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ! Διακρίνεται μια ειρωνεία στην λεζάντα της εικόνας, ο συγγραφέας μοιάζει να σχολιάζει ειρωνικά τους παλιούς αγρότες που σχολιάζουν ειρωνικά τις νέες μεθόδους που μαθαίνει το νέο παιδί. Μετά από τόσα χρόνια ερχόμαστε κι εμείς και χαμογελάμε εκ νέου και με την δική του βεβαιότητα. Πηγή: Ζηνοβία Λιαλιούτη, ο «άλλος» Ψυχρός Πόλεμος, Η Αμερικανική πολιτιστική διπλωματία στην Ελλάδα, 1953-1973. ΠΕΚ, 2019.
Ημ/νία καταχώρησης: 17.03.21 Τίτλος: Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΚΟΡΕΑ. Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην οποία η Αμερική δοκιμάζει μεθόδους αποικιοκρατίας. Αυτή είναι μια άποψη που υποστηρίζουν αρκετές Αμερικανικές πηγές. Την συνέχεια την ξέρουμε. Η Ελλάδα είναι μόνο η αρχή." Πηγή: Πολυμέρης Βόγλης, άρθρο με τίτλο: Νέες μορφές κυριαρχίας, κρατική ανασυγκρότηση και αμερικανική πολιτική στην Ελλάδα, 1945-1952 Στον τόμο: «Ο Πειρασμός της Αυτοκρατορίας», Μεταίχμιο, Αθήνα, 2005.
Ημ/νία καταχώρησης: 12.03.21 Τίτλος: ΛΑΟΣ ΚΑΙ ΚΟΛΩΝΑΚΙ Το 1959 βγαίνει η ταινία “Λαός και Κολωνάκι” σε σενάριο και σκηνοθεσία του Γιάννη Δαλιανίδη. Ο τίτλος έχει γίνει γνωστός από το ομώνυμο τραγούδι του Μανώλη Χιώτη. Τα ραδιόφωνα μας υπενθυμίζουν διαρκώς πως η διάκριση αυτή όμως, του “λαού” από την μία και του “Κολωνακίου” από την άλλη εμφανίζεται σε πολλά τεκμήρια της εποχής εκείνης. Έτσι περιγράφεται, τόσο απλοϊκά, η ελληνική κοινωνία. Κι ενώ το τραγούδι λέει πως “όλοι το ίδιο είμαστε και όλοι έχουμε καρδιά” η ταινία μοιάζει να λέει πως... Ναι, όλοι το ίδιο είμαστε αλλά κάποιοι σχεδόν δεν έχουν καρδιά και μόνο το χρήμα αναγνωρίζουν. Σε κάθε όμως περίπτωση τόσο ο “Λαός” όσο και το “Κολωνάκι” κι ας είναι καρικατούρες (ή μάλλον ακριβώς επειδή είναι καρικατούρες) αξίζει να μας απασχολήσουν και να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι αντιπροσωπεύουν. #οΛαός #τοθαύμα #ελληνικόςεμφύλιος #ψυχρόςπόλεμος #αστικήτάξη
Ημ/νία καταχώρησης: 14.03.21 Τίτλος: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΕΡΙ ΕΛΛΑΔΑΣ/ ΠΡΟΣ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ (Φεβρουάριος 1946) Εδώ βλέπουμε πως οι Αμερικανικές Υπηρεσίες περιγράφουν τους Έλληνες. Μην ξεχνάμε πως οι παρατηρήσεις αυτές είναι εμπειρικές και εν μέρει ισχύουν. Επηρεάζονται ωστόσο από τις σκοπιμότητες και τα πολιτιστικά στερεότυπα εκείνη της εποχής. Τι είναι άραγε ο “ελληνικός τρόπος”; Σήμερα αισθανόμαστε βαθιά αμηχανία όταν μιλάμε για αυτή την ιδιαιτερότητα. Ίσως γιατί σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γερμανία ή η Ιταλία υπήρξε καπηλεία των συλλογικών αρετών από δικτατορικά καθεστώτα. Μοιάζει αυτή την συλλογική αυτοεκτίμηση να την εκχωρήσαμε αποκλειστικά στην τουριστική βιομηχανία. Έγινε, πλέον, ένα προϊόν που με τον καιρό μετατρέπεται σε αυτόματη αναπαράσταση και απομακρύνεται από την πηγή του. Πηγή: Paul A. Porter ZHTEITAI: ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα, 2008. #ΗΠΑ #ελληνικόςεμφύλιος #πηγές #βιβλία #Ελλάδα
Ημ/νία καταχώρησης: 15.03.21 Το 2008 εκδόθηκε από τις ΜΕΤΑΜΕΣΟΝΥΚΤΙΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ένα βιβλίο που θα άξιζε να μελετήσουμε και να συζητήσουμε ξανά σήμερα. Έχει τον τίτλο "ΖΗΤΕΙΤΑΙ: ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ" με υπότιτλο "Ημερολόγιο ενός Προεδρικού Απεσταλμένου, 20 Ιανουαρίου - 27 Φεβρουαρίου 1947". Ως συγγραφέας αναγράφεται ο Paul Porter. Αλλά αυτό είναι η μισή αλήθεια. Το βιβλίο αυτό δεν είναι απλώς η έκδοση ενός ημερολογίου αλλά μια μικρή "σύνθεση" από τεκμήρια της εποχής, κείμενα σχόλια που παρέχουν διαφορετικές οπτικές και ζωντανεύουν τις πηγές και τέλος ένα παράρτημα με χρονολόγιο, πληροφορίες για τα πρόσωπα που αναφέρονται και άλλες χρηστικές διευκρινήσεις. Πρόκειται για ένα σπουδαίο και εύχρηστο βιβλίο. Η ιδέα, η πρωτογενής έρευνα και η εισαγωγή του βιβλίου - όπως φαίνεται και στην παρουσίαση του βιβλίου - είναι του Μιχάλη Ψαλιδόπουλου. Την τεκμηρίωση και το επίμετρο υπογράφει ο Σπύρος Βρετός. Το βιβλίο αυτό έπαιξε ρόλο στην απόφαση μας να εστιάσουμε στη περίπτωση Πόρτερ για να ξετυλίξουμε ένα πλήθος ερωτήματα που παρά την κρισιμότητα τους μένουν αόρατα. Βοηθά ν' αποκτήσουν πρόσωπο τα γεγονότα και μαζί ν' αποκτήσουν ξανά την ελαστικότητα και την επικαιρότητα που τους αναλογεί. Είναι το πρώτο βιβλίο που προτείνουμε. ???? #πηγές #βιβλία #200χρόνια #κατοχή #MarshallPlan
Ημ/νία καταχώρησης: 16.03.21 Τίτλος: ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Γι' αυτή την φωτογραφία ξέρουμε μόνο πως είναι το 1945 στην Πρέβεζα. (Αν έχετε κάποια πληροφορία παραπάνω κάθε βοήθεια ευπρόσδεκτη). Τα χαμόγελα είναι γνήσια, γεμάτα χαρά. Τα ρούχα λένε πολλά. Και τα πρόσωπα. Ξεφορτώνουν ανθρωπιστική βοήθεια. Για ποιούς; Πιθανότατα και για τους ίδιους. Ο πόλεμος μοιάζει να έχει ξεγυμνώσει τα πάντα, αυτό που μένει να είναι η ζωή. #Ελλάδα #UNRRA #λαός #κατοχή #τοθαύμα #ηεπίσκεψη
Ημ/νία καταχώρησης: 17.03.21 Τίτλος: ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΠΑΙΔΙΑ! Πόσο απίθανοι είναι αυτοί οι Έλληνες, υπερευαίσθητοι, εγωκεντρικοί και αξιαγάπητοι, όλα αυτά σε ένα, όπως τα παιδιά! Lincoln MacVeigh, Αμερικανός πρέσβης (1943-1947) Εργάτες περιεργάζονται Αμερικανικό εκσκαφικό μηχάνημα που χρησιμοποιήθηκε για τη βελτίωση των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα, στα πλαίσια του σχεδίου Μάρσαλ. #MacVeagh #τοθαύμα #Ελλάδα #MarshallPlan #ηεπίσκεψη
Ημ/νία καταχώρησης: 18.03.21 Τίτλος: ΛΕΕΙ Ο ΠΟΡΤΕΡ #1 Αν πρόκειται η Αμερικανική Αποστολή να θέσει τέλος στη βαθιά αίσθηση εθνικής απελπισίας, θα πρέπει να βρει λύσεις για δυο επίμαχα ζητήματα- τον εμφύλιο πόλεμο και την παρούσα κυβέρνηση." Αυτά λέει ο Πωλ Πόρτερ στο περίφημο άρθρο του. Τι σημαίνει πως η κυβέρνηση είναι πρόβλημα και μάλιστα ίσης βαρύτητας με τον εμφύλιο πόλεμο; Γιατί; Η διατύπωση είναι τόσο ισχυρή, ώστε είμαστε αναγκασμένοι να υποθέσουμε πως η κυβέρνηση καταστρέφει εξίσου τον τόπο. Επιβάλλεται να θέσουμε, λοιπόν, το ερώτημα ποιοί και ακόμα περισσότερο πως κυβερνούν τον τόπο. Paul A. Porter, περιοδικό Collier's, 20 Σεπτεμβρίου 1947 Πηγή: Paul A. Porter ZHTEITAI: ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα, 2008. #Porter #τοθαύμα #ελληνικόςεμφύλιος #πηγές #βιβλία #Ελλάδα #Αμερική #αμερικανικήπολιτική #200χρόνια #ηεπίσκεψη
Ημ/νία καταχώρησης: 18.03.21 Τίτλος: Η ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΧΑΡΒΑΡΝΤ/ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 1947 Ο στρατηγός George C. Marshall δίνει εκείνη την ημέρα μια ομιλία με ιστορική σημασία. Την "ομιλία του Σχεδίου Μάρσαλ" (The Marshall Plan Speech). Από τότε μάλιστα επικρατεί και η ονομασία "Σχέδιο Μάρσαλ". Το σχέδιο μέχρι τότε ήταν γνωστό ως "EPR" (European Recovery Plan/ Σχέδιο Ευρωπαϊκής ανασυγκρότησης"). Έχουν περάσει πάνω από δύο μήνες από την διακήρυξη του προέδρου για την στήριξη άλλων χωρών με γνώμονα την μάχη ενάντια στον κομουνισμό. Η μετατόπιση αυτή έχει τη σημασία της. Ο πρόεδρος Τρούμαν θεωρεί πως το "Δόγμα Τρούμαν" και το σχέδιο ανασυγκρότησης είναι δύο όψεις του ιδίου νομίσματος. Αυτό δεν ισχύει όμως για τoν στρατηγό Μάρσαλ και την ομάδα του. Στην ομιλία λοιπόν γίνεται συμφωνία με το γραφείο του προέδρου, συμφωνούν να περιγράψει την στήριξη ως υλικοτεχνική και όχι ιδεολογική. Αυτή η διαπραγμάτευση συνεχίζει κι αργότερα. Διαφοροποιεί τις προτάσεις και τα προτεινόμενα μέτρα. Την βλέπουμε και στην Αθήνα να διχάζει τον Paul Porter και τον Αμερικάνο πρεσβευτή στην Αθήνα τον Lincoln MacVeagh. Υπάρχουν πολλές φωνές και η ιδεολογική μανία παρασέρνει συχνά σε λύσεις που δεν είναι πραγματικά οι καλύτερες. Όταν αυτό συμβαίνει η αμερικανική "ενίσχυση" σπρώχνει τον τόπο πιο βαθιά στην δίνη του διχασμού. Εδώ θα βρείτε την ηχογράφηση εκείνης της ημέρας και δύο γραπτές εκδοχές, το αρχικό κείμενο που είχε διανεμηθεί στους δημοσιογράφους και το απομαγνητοφωνημένο κείμενο που τελικά εκφώνησε ο George C. Marshall. https://www.marshallfoundation.org/.../marshall-plan-speech/
Ημ/νία καταχώρησης: 20.03.21 Τίτλος: ΜΙΑ ΑΜΗΧΑΝΗ ΣΤΙΓΜΗ (1946) Μια παρέα νέων σε ένα πάρκο, άψογα ντυμένων, παίζουν κιθάρα και τραγουδούν και βεβαίως ποζάρουν. Είναι μέρες του 1946. Η Κατοχή νωπή, ο εμφύλιος μαίνεται, η ανασυγκρότηση δεν έχει ξεκινήσει, τα λέει κι ο Πόρτερ. Αυτή η σκηνή είναι μάλλον παράξενη. Οι εικόνες που έχουμε από εκείνη την εποχή είναι δικαίως εικόνες καταστροφής και δυστυχίας. Υπάρχει όμως ένα κομμάτι του πληθυσμού που δεν γνώρισε τις ακραίες κακουχίες, ούτε πείνασε. Η ιστορία που λέγεται συνήθως είναι πως όλοι πείνασαν εκτός από κάποιους λίγους συνεργάτες των Γερμανών. Αλλά τι σημαίνει ακριβώς "συνεργάτης"; Μιλώντας με ένα φίλο ιστορικό μάθαμε πως υπάρχει (άλλο) ένα βιβλίο που πρέπει να βρούμε, του Μιχάλη Λυμπεράτου (Στα Πρόθυρα του Εμφυλίου Πολέμου/ εκδόσεις Βιβλιόραμα) που υπολογίζει τους συνεργάτες των Γερμανών σε ένα ποσοστό 20-25% του πληθυσμού. Κι επιστρέφουμε στην φωτογραφία, σ' αυτή την νεανική παρέα. Οι παλιές φωτογραφίες μπορούν εύκολα να σε παγιδεύσουνε. Η ηλικία δεν διαγράφεται στα πρόσωπα με τον ίδιο τρόπο. Σε ποια γειτονιά βρίσκονται; Τι συμβαίνει γύρω τους εκείνη τη στιγμή; Ποιοί είναι οι γονείς τους; Ποιοί είναι αυτοί οι άνθρωποι; Φωτογραφία: Δημήτρης Χαρισιάδης, 1946, Μουσείο Μπενάκη. #τοθαύμα #ελληνικόςεμφύλιος #βιβλία #Ελλάδα #200χρόνια #ηεπίσκεψη #ολαός
Ημ/νία καταχώρησης: 22.03.21 Τίτλος: ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ Στις 15 Οκτωβρίου του 1944 βγαίνει αυτή η φωτογραφία στον Πειραιά. Είναι η μέρα αποβίβασης των πρώτων βρετανικών στρατευμάτων. Το πλήθος πανηγυρίζει. Η χαρά του είναι εκτυφλωτική, μεταδοτική, σήμερα ακόμη. Την ίδια στιγμή όμως υπάρχουν συγκρούσεις στην πλατεία Ομονοίας μεταξύ "εθνικιστών" και "εαμικών" με νεκρούς και τραυματίες. Κι αυτή η χαρά, η χαρά της απελευθέρωσης θα ξεχαστεί σύντομα. Στην Ελλάδα δε γιορτάζεται η απελευθέρωση. Μάλλον γιατί δεν συνέβη αυτή η απελευθέρωση, ήταν ένα όνειρο. Πηγή φωτογραφίας: www.iwm.org.uk #τοθαύμα #ελληνικόςεμφύλιος #Ελλάδα #απελευθέρωση #200χρόνια #ηεπίσκεψη #ολαός
Ημ/νία καταχώρησης: 23.03.21 Τίτλος: ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΞΕΦΟΡΤΩΣΟΥΝ ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Αν και οι πρώτες προμήθειες είχαν αρχίσει να ξεφορτώνονται στο λιμάνι του Πειραιά, η έλλειψη μεταφορικών μέσων καθυστερούσε τη διανομή της βοήθειας. Παράλληλα, ομάδες ανέργων από κοινού με εργάτες του λιμανιού έκλεβαν όσες ποσότητες τροφίμων μπορούσαν και τις πουλούσαν στη μαύρη αγορά. Στη μετακατοχική Αθήνα, ακόμη και το ξεφόρτωμα των τροφίμων από τα αμπάρια των πλοίων ήταν μια πολύ δύσκολη δουλειά. Οι βρετανικές υπηρεσίες αναγκάστηκαν να χορηγήσουν στους λιμενεργάτες συσσίτιο στο μέσο της βάρδιας, καθώς η σωματική τους αδυναμία, λόγω του υποσιτισμού, προκαλούσε μεγάλες καθυστερήσεις· στις επίσημες αναφορές τους έλεγαν: «οι άνδρες παρουσιάζονται πρόθυμοι, αλλά έχουν έλλειψη επαρκούς δύναμης για να δουλέψουν αρκετές ώρες». Πηγή κειμένου: Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Δεκεμβριανά 1944, Η μάχη της Αθήνας, Αλεξάνδρεια, 2014. Εικόνα: Καΐκια ξεφορτώνουν βρετανούς στρατιώτες στο λιμάνι του Πειραιά. 15 Οκτωβρίου 1944 Πηγή φωτογραφίας: www.iwm.org.uk #τοθαύμα #Ελλάδα #απελευθέρωση #200χρόνια #ηεπίσκεψη #ολαός #πηγές #1944
Ημ/νία καταχώρησης: 23.03.21 Τίτλος: ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΖΩΗ; Το σχέδιο Μάρσαλ συνοδεύεται από ένα πρόγραμμα "ενημέρωσης" ή αλλιώς προπαγάνδας και πολιτιστικής πολιτικής. Το αφήγημα (που προωθείται με ταινίες, αφίσες, λογοτεχνικά έργα) έχει μια ιδιαιτερότητα: Δε μιλά για κοινές αξίες, δεν υπερασπίζεται την ελευθερία και τον πολιτισμό αλλά εστιάζει στην "ποιότητα ζωής"! Οι Ευρωπαίοι καλούνται να ζήσουν καλύτερα. Κάποιες αναλύσεις βλέπουν πως η αμερικανική πρόταση καταλήγει να αντικαθιστά τον πολίτη (που προκαλεί προβλήματα) με τον καταναλωτή. Αφίσα Προώθησης του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Ανόρθωσης του Gottfried Honneger-Lavater με τίτλο " La cooperation européenne pour en niveau de vie plus plus élevé” (Η ευρωπαϊκή συνεργασία για ένα επίπεδο ζωής πιο υψηλό). Εκδότης: European Recovery Programme Competition, Vault 1950. #MarshallPlan #τοθαύμα #Ευρώπη #Αμερική #αμερικανικήπολιτική #ηεπίσκεψη #ΗΠΑ
Ημ/νία καταχώρησης: 24.03.21 Τίτλος: ΛΕΕΙ Ο ΠΟΡΤΕΡ #2 (Η ανάγκη πίστης στο Μέλλον) Σε ολόκληρη τη χώρα, από τη μιαν άκρη στην άλλη, κυριαρχεί μια γκρίζα, ανυπεράσπιστη, βαθιά έλλειψη πίστης στο μέλλον - μια έλλειψη πίστης που οδηγεί σε πλήρη απραξία στο παρόν. Από τους ιδιοκτήτες μεγάλων υφαντουργικών βιομηχανιών στην Αθήνα έως τους μικρούς μαγαζάτορες στο βορειότερο άκρο της Μακεδονίας, οι άνθρωποι έχουν παραλύσει από την αβεβαιότητα και το φόβο. Οι επιχειρηματίες δεν επενδύουν. Οι καταστηματάρχες δεν αποθηκεύουν προμήθειες. Οι αγρότες δεν επιδιορθώνουν τα κατεστραμμένα σπίτια τους. Ένας αξιωματούχος μου είπε ότι στην Ελλάδα 150.000 οικίες έχουν καταστραφεί παντελώς και το 1946 επιδιορθώθηκαν μόνον 1.300. Paul A. Porter, περιοδικό Collier's, 20 Σεπτεμβρίου 1947 Πηγή: Paul A. Porter ZHTEITAI: ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα, 2008. ΛΕΕΙ Ο ΠΟΡΤΕΡ #1 https://bit.ly/3vVEKzO #Porter #τοθαύμα #ελληνικόςεμφύλιος #πηγές #βιβλία #Ελλάδα #Αμερική #αμερικανικήπολιτική #200χρόνια #ηεπίσκεψη
Ημερομηνία καταχώρησης: 26.03.21 Τίτλος: Η ΠΑΡΕΛΑΣΗ ΩΣ ΤΑΞΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Γράφει ο Θεοτοκάς στις 15 Οκτωβρίου 1944: "Σήμερα αποκρίθηκε η αστική τάξη. Ο φόβος και το πείσμα των αντικομμουνιστικών στοιχείων θαυματούργησαν και κατάφεραν να οργανώσουν σε μια νύχτα μια μεγάλη διαδήλωση όλων των εθνικιστικών οργανώσεων, που δεν είχε βέβαια τον όγκο της χθεσινής διαδήλωσης, ήταν όμως και αυτή εξαιρετικά επιβλητική. Πρόκειται βέβαια για το κοινό του κέντρου της πόλης που είναι κατά πλειοψηφία αστικό. Συχνά άκουε κανείς σχόλια για τα θρυλικά «σαλόνια του Κολωνακίου». Πραγματικά η σημερινή διαδήλωση ήταν πολύ αισθητά πιο καλοντυμένη και ευπαρουσίαστη από τη χθεσινή και περιείχε αρκετές κομψές γυναίκες. Είναι η πρώτη φορά αυτές τις μέρες που ένοιωσα στην Ελλάδα τόσο έντονα, τόσο ξεκάθαρα και απόλυτα τον κοινωνικό διχασμό, την ατμόσφαιρα του ταξικού πολέμου. Αυτή είναι πια στο εξής η «ελληνική πραγματικότητα»." Ο Θεοτοκάς περιγράφει το κλίμα της εποχής. Ο τόνος είναι συγκρατημένος αλλά σπαρακτικός. Είναι προβεβλημένο μέλος της αστικής τάξης και δεν ταυτίζεται με το "ΕΑΜ" ούτε με το ΚΚΕ αλλά μοιάζει να κρατά τις αποστάσεις του κι από αυτό το πλήθος. Η πορεία συνδέεται, στο σχόλιο του, με τρεις διαφορετικούς προσδιορισμούς: "αστοί", "αντικομμουνιστές" και "εθνικιστές". Προέχει η αστική τάξη. Στο σημείο που μιλά για το μέγεθος της διαδήλωσης φαίνεται πως σαφώς η πλειοψηφία της κοινωνίας ήταν με την "άλλη" πλευρά", την πλευρά που με τρόπο συγκροτημένο και θυσίες αντιστάθηκε στην δύναμη κατοχής. Είναι επίσης καθαρό πως οι αστοί, αντικομμουνιστές και εθνικιστές είχαν περισσότερα χρήματα και δεν έβγαιναν από την Κατοχή τόσο εξαθλιωμένοι. Είχαν κάπως διασωθεί και δεν είχαν την ίδια μοίρα με την πλειοψηφία του πληθυσμού. Πηγή: Γιώργος Θεοτοκάς, Τετράδια Ημερολογίου (1939-1953), Βιβλιοπωλείο της Εστίας. Ευτυχισμένη Κυριακή: https://bit.ly/3sdx49H #τοθαύμα #πηγές #βιβλία #Ελλάδα #αστικήτάξη #200χρόνια #ηεπίσκεψη #ολαός
Ημερομηνία καταχώρησης: 27.03.21 Τίτλος: ΤΑ ΒΡΕΤΑΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ "Όπως το έθετε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Άντονυ Ήντεν σε απάντησή του προς τον Βρετανό πρωθυπουργό Ουίνστον Τσώρτσιλ, τα μακροπρόθεσμα πολιτικά συμφέροντα «μας στρέφουν προς την υποστήριξη των μοναρχιών», ενώ τα βραχυπρόθεσμα στρατιωτικά «μας υποχρεώνουν να υποστηρίξουμε τα πιο δραστήρια στοιχεία της Αντίστασης, τα οποία τυγχάνουν να είναι οι Κομμουνιστές»." Στην φωτογραφία βλέπουμε τον Ουίνστον Τσώρτσιλ, πρωθυπουργό της χώρας, να περπατά προς το κοινοβούλιο με τον Άντονυ Ήντεν, υπουργό εξωτερικών, στα αριστερά του. Διαφέρουν ομολογουμένως πολύ. Στο τηλεγράφημα που παραθέτει ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης βλέπουμε, επίσης, μια δυσαρμονία μεταξύ του βραχυπρόθεσμου και του μακροπρόθεσμου συμφέροντος της Μεγάλης Βρετανίας. Η Ελληνική πραγματικότητα θα πρέπει να προσαρμοστεί για να "ταιριάξει". Αυτή η στρατηγική αντίφαση της βρετανικών συμφερόντων θα μετατραπεί σε πρόβλημα της Ελληνικής κοινωνίας. Τελικά αν δει κανείς πως αυτά επέδρασαν αυτό που περιγράφει με μεγάλη απλότητα ο Άντονυ Ήντεν είναι ο Ελληνικός εμφύλιος. Πηγή φωτογραφίας: https://bit.ly/2P4RWBS Πηγή κειμένου: Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Δεκεμβριανά 1944, Η μάχη της Αθήνας, εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2014. #τοθαύμα #Ελλάδα #Ευρώπη #αγγλικήπολιτική #αμερικανικήπολιτική #200χρόνια #ηεπίσκεψη #ΗΠΑ
Ημερομηνία καταχώρησης: 28.03.21 Τίτλος: ΜΙΑ ΑΧΡΗΣΤΗ ΣΚΩΛΙΚΟΕΙΔΙΤΙΔΑ Η ΕΛΛΑΔΑ! Είναι μέρες του 1946. Ο Λίνκολν ΜακΒή (MacVeagh) Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα (1944-47) διαβάζει ένα τεύχος της εγκυκλοπαίδειας του Ηλίου. Η φωτογραφία είναι στημένη. Έχει γίνει με φλας, αυτά τα παλιά, που έκαναν πολύ θόρυβο και την νύχτα μέρα. Ο ΜακΒή έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην ελληνική ιστορία και θα άξιζε να είναι περισσότερο γνωστός. Δεν είναι ο μόνος. Είναι Αρχαιολόγος. Αγαπά την αρχαιότητα σίγουρα. Η ιστορία έχει δείξει πως η αγάπη για την αρχαιότητα δεν βοηθά πολύ την σχέση με την σύγχρονη Ελλάδα. Ο ΜακΒή δε διαφέρει, μοιάζει τουλάχιστον να έχει ανάμικτα συναισθήματα. Μιλά γαλλικά, γερμανικά, Ισπανικά, λατινικά και αρχαία ελληνικά. Έχει λαμπρές σπουδές, μεταξύ άλλων στο Χαρβαρντ και στη Σορβόννη. Όπως αναφέρει σε άρθρο της η Τζένη Λιαλιούτη, δηλώνει πως, από οικονομική άποψη, η Ελλάδα ήταν η «άχρηστη σκωληκοειδίτιδα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης». Πηγή:https://www.efsyn.gr/.../97227_o-sotiras-apo-ti-nempraska Η Ζηνοβία (Τζένη) Λιαλιούτη έχει γράψει δύο βιβλία που βοηθούν να καταλάβει κανείς το πλέγμα των σχέσεων με την Αμερική. Ένα για την Αμερικανική πολιτιστική Διπλωματία (Ο «άλλος» Ψυχρός Πόλεμος ΠΕΚ) και ένα άλλο για τον αντιαμερικανισμό (Ο Αντιαμερικανισμός στην Ελλάδα 1947-1989 ΑΣΙΝΗ) #αμερική #εμφύλιος #φυχρόςπόλεμος #Ελλάδα #επίσκεψη #τοθαύμα #πολιτιστικήπολιτική
Ημερομηνία καταχώρησης: 29.03.21 Τίτλος: ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ Βρισκόμαστε λίγο πριν την "ομιλία στο Χάρβαρντ "του στρατηγού Μάρσαλ (5 Ιουνίου 1944). Ακόμα συζητιέται το επόμενο βήμα. Οι σύμβουλοι του George C. Marshall στηρίζουν μια ογκώδη βοήθεια της Αμερικής προς την Ευρώπη. Γιατί; Αναφέρεται πως "είχαν συνείδηση πως η μικρή και αργοπορημένη βοήθεια που είχαν στείλει κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης των ετών 1929-31 έπαιξε ρόλο στην ανάρρηση του Χίτλερ." Η Αμερική κατανοούσε λοιπόν πως η μεγάλη "Παγκόσμια Οικονομική Ύφεση του 1929" - που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ - είχε επιπτώσεις καταστροφικές. Οι σύμβουλοι του Μάρσαλ αναλάμβαναν αυτή την ευθύνη, ήξεραν πως έπρεπε να εμποδίσουν να επαναληφθεί η καταστροφή. Υπήρχαν όμως και πλήθος άλλοι λόγοι πιο ιδιοτελείς. Η Αμερική δε μπορούσε να αδιαφορήσει. Τα αίτια ήταν στρατηγικά, οικονομικά, ηθικά. Η συναίσθηση ευθύνης των Αμερικανών κάνει ακόμα περισσότερο εντύπωση και γίνεται πιο κατανοητή αν αντιπαραβληθεί στη δήλωση που έκανε ουσιαστικά για το ίδιο θέμα 55 χρόνια μετά, το 1999, η πρώην πρωθυπουργός της Αγγλίας, Margaret Thatcher: "Όσο ζω, όλα τα προβλήματα έρχονται από την ηπειρωτική Ευρώπη και όλες οι λύσεις έρχονται από τα Αγγλόφωνα έθνη ανά τον κόσμο". Πηγές: α) Σχέδιο Μάρσαλ https://bit.ly/3fejyim β) Δήλωση Θάτσερ: https://bit.ly/3lLjHet #MarshallPlan #τοθαύμα #Ελλάδα #Ευρώπη #Αμερική #αγγλικήπολιτική #αμερικανικήπολιτική #200χρόνια #ηεπίσκεψη #ΗΠΑ
Ημερομηνία καταχώρησης: 30.03.21 Τίτλος: Ο ΛΑΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Εικόνα χαρακτηριστική. Η λάμψη αυτού του κοριτσιού έχει ακινητοποιηθεί. Μας κοιτάζει χωρίς να το ξέρει. Τα δάκτυλα της είναι γυμνασμένα, δυνατά, σίγουρα από τη δουλειά, μπορεί κι από το άρμεγμα. "Βοσκοπούλα με φλογέρα από τις Φιλιάτες, 1948". Οι Φιλιάτες ένα χωριό της Ηπείρου, κοντά στα σύνορα με την Αλβανία. Η φωτογραφία είναι του Σπύρου Μελετζή, γνωστού φωτογράφου της αντίστασης και της αριστεράς. 1948 σημαίνει εμφύλιος πόλεμος (1946-1949). Δεν είναι ανακριβές να πούμε πως οι εικόνες αυτές, ανθρώπων της υπαίθρου μεγαλοπρεπώς φωτογραφημένων, απεικονίζουν τον "λαό". Έναν λαό εξιδανικευμένο, αισθητικά και ηθικά, σχεδόν μη-ανθρώπινο, ακινητοποιημένο, ακριβώς όπως μια φωτογραφία. Όμως "ο Λαός" είναι ένα από τα μεγάλα θέματα πίσω από κάθε πολιτική συζήτηση. Δεν είναι κάτι συγκροτημένο που μπορεί να οριστεί. Γι' αυτό συχνά λέγεται πως είναι μια κατασκευή, δεν υπάρχει. Είναι μια ασήμαντη μάζα. Άνθρωποι υπάρχουν, λαός όχι. Λύνει κάποια προβλήματα αυτή η ευλογοφανής άποψη, είναι αποστομωτική. Αλλά ισχύει; Αυτή την φλογέρα δεν θα την ακούσουμε ποτέ, ούτε την φωνή και την προφορά της μικρής αυτής κοπέλας. Πως την λέγανε; το "βοσκοπούλα" είναι κάπως μισό. Σε κάθε περίπτωση όμως, ποιος μπορεί να αρνηθεί αυτή την ομορφιά; "Βοσκοπούλα με φλογέρα από τις Φιλιάτες, 1948" Φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή #τοθαύμα #ελληνικόςεμφύλιος #Ελλάδα #200χρόνια #ηεπίσκεψη #ολαός
Ημερομηνία καταχώρησης: 02.04.21 Τίτλος: ΧΙΟΥΣΤΟΝ WE ΧΑΒ Ε ΠΡΟΜΠΛΕΜ ή Ο ΠΡΕΣΒΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΙΣ ΚΟΤΣΙΔΕΣ Ο Λίνκολν ΜακΒή (Mac Veagh) Αμερικανός Πρέσβης στην Αθήνα (1944-47) εκφωνεί λόγο στο Αμερικανικό Κολλέγιο την 1η Δεκεμβρίου του 1946. Είναι η χρονιά που έγιναν, αφενός, οι πρώτες μεταπολεμικές εκλογές που θεωρούνται νοθευμένες, αφετέρου, το δημοψήφισμα για το πολίτευμα που επανέφερε τον Βασιλιά Γεώργιο Β' που, κι αυτό, θεωρείται νοθευμένο. Και τα δύο γεγονότα είναι κρίσιμα βήματα για την επαναφορά της Μοναρχίας στην χώρα σύμφωνα με τον σχεδιασμό των Άγγλων. Είναι επίσης δυο ακόμα πληγές στην εμπιστοσύνη μεγάλου μέρους την κοινωνίας και των πολιτών προς το κράτος που τους κυβερνά χωρίς να τους περιλαμβάνει. Είναι επίσης η στιγμή που οι Άγγλοι αποσύρονται. Έχουν πραγματοποιήσει τα πολιτικά τους σχέδια και αφήνουν χώρο στους Αμερικανούς που θα αναλάβουν από δω και πέρα. Πολιτικά και συμβολικά πολλά θα αλλάξουν. Η εορτή είναι η "Ημέρα των Ευχαριστιών" (Thanksgiving). Τα κορίτσια φοράνε παραδοσιακές φορεσιές. Ελληνικές και Αμερικάνικες. Οι δεύτερες είναι φορεσιές που παραπέμπουν στους Πιονέρους που εποίκησαν την "Άγρια Δύση". Το πλάνο των Αμερικανών ήταν να μεταφέρουν το Αμερικανικό φεντεραλιστικό μοντέλο στην Ευρώπη. Η σκηνοθεσία της γιορτής λοιπόν εικονογραφεί την σύνθεση που σιγά σιγά προωθεί εκείνη την εποχή η Αμερικανική Πολιτιστική Διπλωματία. Είναι όμως αυτό το τελικό αποτέλεσμα; Συνθέτει κουλτούρες ή αναδεικνύει την απόσταση των πουριτανών πιονέρων από την Ελληνική παράδοση; Δείτε τα σεμνά ρούχα των πιονέρων (εμπνευσμένα από μια ερμηνεία της παλαιάς διαθήκης που τα καθιστά "εικονομαχικά") και την ελληνική φορεσιά που κουβαλά μια γιορτή πάνω της μαζί με πλούσια συμβολικά υλικά (κοντολογίς τον ουρανό με τ' άστρα). Τα κορίτσια είναι τοποθετημένα σαν ντεκόρ. Τότε ίσως δεν φαινόταν τόσο έντονα. Αλλά το κορίτσι αυτό, το κάπως στρουμπουλό με τις κοτσίδες και τα αμήχανα χέρια που βρίσκεται μπροστά ξέρει. Δεν αισθάνεται άνετα και ξεκολλάει, γεμάτη ζωή, δεν γίνεται χαλκομανία όπως οι υπόλοιποι. Ίσως νομίζει πως φταίει η ίδια που είναι ντροπαλή. Δεν φταίει αυτή όμως. Όλοι οι άνθρωποι σε αυτές τις χειρονομίες των θεσμών, στις παρελάσεις και τις τελετές χάνουν κάτι, γίνονται δισδιάστατοι. Το ίδιο, λοιπόν, συμβαίνει και την ημέρα που πάρθηκε η φωτογραφία, όλοι εκεί μοιάζουν με πιόνια και η ανθρωπότητα τους μοιάζει με λάθος. Φαλτσάρει. Σχετική ανάρτηση: ΤΑ ΒΡΕΤΑΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ https://bit.ly/3dsEEXJ #MacVeagh #τοθαύμα #Ελλάδα #Αμερική #πολιτιστικήπολιτική #αμερικανικήπολιτική #200χρόνια #ηεπίσκεψη #ΗΠΑ Φωτογραφία του John Phillips / The LIFE Picture Collection
Ημερομηνία καταχώρησης: 03.04.21 Τίτλος: ΛΕΕΙ Ο ΠΟΡΤΕΡ #3 Ο ΤΣΑΛΔΑΡΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΛΑΪΚΟ "ΛΑΪΚΟ ΚΟΜΜΑ" Το απόσπασμα που ακολουθεί κρύβει τεράστια ένταση. Ο Πόρτερ περιγράφει δημόσια και πολύ τολμηρά τον Κ. Τσαλδάρη, εκλεγμένο πολιτικό ξένης χώρας στην οποία οι Η.Π.Α. παρεμβαινουν και ωφείλουν να κρατούν τα προσχήματα. "Πρώτος μεταξύ αυτών είναι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης. Πολιτικός με μακρά θητεία, ο Τσαλδάρης, τουλάχιστον επισήμως, έχει υιοθετήσει τις αρχές μιας γενναιόδωρης πολιτικής αμνήστευσης των ανταρτών, έχει προτρέψει σταθερά υπέρ της πλήρους εμπλοκής των Ηνωμένων Εθνών στο θέμα των συνοριακών προβλημάτων της Ελλάδας και, γενικώς, έχει μεσολαβήσει με επιμονή στο εξωτερικό υπέρ των ελληνικών επιδιώξεων. Από την άλλη, όμως, η εκ μέρους του διαχείριση των εσωτερικών θεμάτων κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του δεν συνέβαλε σε σημαντική πρόοδο της ελληνικής ανάκαμψης. Η κυβέρνησή του χαρακτηρίστηκε από την εγκατάλειψη μέτρων οικονομικής πολιτικής τα οποία θα μπορούσαν να ωφελήσουν πραγματικά τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα. Ακόμη και ο Τσαλδάρης, όμως, υποστηρίζει τη διενέργεια νέων εκλογών μόνον όταν και εάν σταθεροποιηθούν τα σύνορα. Διατείνεται πως αναγνωρίζει το γεγονός ότι ο ελληνικός λαός έχει κουραστεί από το παιχνίδι της διαρκούς εναλλαγής υπουργικών θώκων, όπου τα ίδια πρόσωπα απλώς αλλάζουν θέση όταν εκδηλώνεται κυβερνητική κρίση. Από την απελευθέρωση έως σήμερα έχουν γίνει επτά κυβερνητικές αλλαγές, όμως ο Τσαλδάρης και η περί αυτόν ομάδα στελεχών του (ακροδεξιού) Λαϊκού Κόμματός του παραμένουν κυρίαρχοι." Πέρα από τα υπονοούμενα για διγλωσσία περιγράφει το "λαϊκό" κόμμα ως ακροδεξιό και ακόμα περισσότερο σημειώνει πως είναι κυρίαρχο. Ο "λαός" έχει δίκιο στα λόγια αλλά έρχεται δεύτερος, ένα ρήγμα τον χωρίζει από αυτούς που κυβερνούν. ΛΕΕΙ Ο ΠΟΡΤΕΡ #2: https://bit.ly/3cM0eaz Πηγή: Paul A. Porter ZHTEITAI: ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα, 2008. Φωτογραφία: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα #Porter #τοθαύμα #ελληνικόςεμφύλιος #πηγές #βιβλία #Ελλάδα #Αμερική #αμερικανικήπολιτική #200χρόνια #ηεπίσκεψη
Ημερομηνία καταχώρησης: 12.04.21 Τίτλος: ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ο Gottfrid Wallden, Σουηδός, έρχεται στην Ελλάδα το 1942 με την αποστολή του Ερυθρού Σταυρού για την αντιμετώπιση της μεγάλης πείνας. Τελικά εγκαθίσταται στην Ελλάδα. Στο πλούσιο αρχείο βρίσκουμε περιγραφές του Ελληνικού λαού ο οποίος τότε χωρίζεται στους Κολωνακιώτες και τους “άλλους”. Η αναφορά στους Κολωνακιώτες εμφανίζεται διαρκώς στα κείμενα της εποχής και χωρίς εισαγωγικά. Τον χρησιμοποιεί άλλωστε και ο ίδιος ο Πόρτερ στο άρθρο του. Οι Κολωνακιώτες υπάρχουν σε αντιδιαστολή με κάποιους “άλλους”. Ενίοτε αυτοί οι “άλλοι” είναι ο λαός αλλά όχι πάντα. Σε αυτό το απόσπασμα ο Walden περιγράφει αυτούς τους "άλλους". Πηγή: Αξέλ Βαλντέν Σωτήρης, Από τη Λαπωνία στην Ακρόπολη, Πόλις, Αθήνα, 2017. #τοθαύμα #πηγές #βιβλία #Ελλάδα #αστικήτάξη #200χρόνια #ηεπίσκεψη #ολαός
Ημερομηνία καταχώρησης: 14.04.21 Τίτλος: Η ΘΥΣΙΑ ΤΗΣ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ (1947) Ο Γιάννης Τσαρούχης ασχολείται για πρώτη φορά με το δραματικό μύθο της Ιφιγένειας το 1947. Είναι η χρονιά που ο Paul Porter επισκέπτεται την Ελλάδα, η κατοχή είναι νωπή, ο εμφύλιος φουντώνει. Γράφει σε ένα κείμενο του: « Ένα πράγμα που έψαξα με πάθος να γνωρίσω ήταν η Ελλάδα˙ με έρωτα ή με κυνισμό και με πολλή καχυποψία έψαξα για να μάθω τι σημαίνει αυτό το φημισμένο όνομα. Σε μένα η Ελλάς συνάπτεται με το θέμα της πραγματικότητας, είναι σεβαστή ως πραγματικότης και όχι ως ιδεαλιστικό σύμβολο.» Ντύνει λοιπόν αναχρονιστικά τους ήρωες του έργου του, πρόταση που θα πραγματοποιήσει ως σκηνοθέτης τρεις δεκαετίες αργότερα στο ιστορικό ανέβασμα των Τρωάδων του Ευριπίδη στο εφήμερο θέατρο-πάρκινγκ της οδού Καπλανών. Ένα μυθολογικό θέμα μεταφέρεται στο σήμερα για να αποκτήσει ξανά την επικαιρότητα του και μαζί μια γενικότερη ισχύ. Δανειζόμενος τη σύμβαση της Πομπηιανής τέχνης όπου τα μυθολογικά πρόσωπα φορούν σύγχρονα κοστούμια, ο μάντης Κάλχας απεικονίζεται σαν αρχιμανδρίτης , ο Αχιλλέας φορά την περίφημη στολή με τα "σορτς" των ΕΣΑ, η Κλυταιμνήστρα εμφανίζεται ως αστή με καπέλο ευρωπαϊκού τύπου ενώ οι ναύτες του Αγαμέμνωνα παρουσιάζονται ως Έλληνες ναύτες του 20ου αιώνα. Την ίδια χρονιά (1947) κάνει και το προσχέδιο "μνημόσυνο" με παρόμοιους πρωταγωνιστές, τον ιερέα, τους φαντάρους, την νεκρή κοπέλα. Όλα αυτά γιατί την εποχή η στρατιωτική παρουσία ήταν συνεχής και οι κηδείες και τα μνημόσυνα δεν είχαν τέλος. Τα επαναλαμβάνει όλα αυτά λοιπόν αλλά τα μεταμορφώνει, τους αποδίδει την μυθική διάσταση της Αρχαίας τραγωδίας. Ποιοί είναι όλοι αυτοί; Είναι άραγε η Ιφιγένεια, η Ελλάδα του 1947, αυτή που ετοιμάζεται να θυσιαστεί; Πηγή έργου: Βασιλική Ξυδιά, Τέχνη και Βιογραφία, Η περίπτωση του Γιάννη Τσαρούχη και του Νίκου Χατζηκυριάκου -Γκίκα, Θεσσαλονίκη, 2015. https://bit.ly/3scKoKD Σχετική ανάρτηση: ΛΕΕΙ Ο ΠΟΡΤΕΡ#2 https://bit.ly/3g8FtYJ #τοθαύμα #βιβλία #Ελλάδα #200χρόνια #ηεπίσκεψη #Tσαρούχης
Ημερομηνία καταχώρησης: 16.04.21 Τίτλος: ΛΕΕΙ Ο ΠΟΡΤΕΡ #4 «Όσο μπορούσα να διακρίνω, η ελληνική κυβέρνηση δεν είχε κατ’ ουσίαν άλλη πολιτική εκτός από το να εκλιπαρεί για ξένη βοήθεια ώστε να διατηρήσει την εξουσία, απαριθμώντας θορυβωδώς τις θυσίες της Ελλάδας κατά τον πόλεμο και επικαλούμενη τον ίδιο της των τεράστιων διαστάσεων αντικομμουνισμό ως επιχειρήματα για την παροχή ξένης βοήθειας σε απεριόριστες ποσότητες. Στόχος της, κατά την προσωπική μου κρίση, είναι να χρησιμοποιήσει την ξένη βοήθεια ως μέσο για τη διαιώνιση των προνομίων μιας μικρής κλίκας από τραπεζίτες και εμπόρους που αποτελούν την αόρατη εξουσία στην Ελλάδα». Διατυπώσεις για "μια μικρή κλίκα" από "τραπεζίτες και εμπόρους" περιμένουμε να ακούσουμε σε ένα καφενείο και όχι σε άρθρο του προεδρικού απεσταλμένου Paul Porter και μάλιστα σε δημόσιο ευρείας κυκλοφορίας έντυπο (περιοδικό Collier's 20 Σεπτεμβρίου 1947). Το πράγμα, λοιπόν, είναι εξαιρετικά σοβαρό. Αλλά δεν φτάνει αυτή η διατύπωση, δεν αναζητάμε φταίχτες. Η παραπάνω δήλωση δεν εξηγεί, ανοίγει θέματα. Βασικό μεταξύ αυτών είναι το πως δικαιολογούν τους εαυτούς τους οι ίδιοι οι καταχραστές του "κράτους"; Δίνει κάποιες απαντήσεις ο Porter οι οποίες, εύλογα, δεν πάνε αρκετά βαθιά. Από κάτω υπάρχει ή μάλλον χρειάζεται ένα άλλο σκεπτικό ακόμα πιο βαθύ που εξηγεί γιατί αυτοί οι άνθρωποι "αξίζουν" αυτά τα προνόμια. Όπως επίσης χρειάζεται να "εξηγήσουν" γιατί όσοι είναι εκτοπισμένοι είναι "άξιοι της μοίρας τους". Πηγή: Paul A. Porter ZHTEITAI: ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα, 2008. Σχετική ανάρτηση: ΛΕΕΙ Ο ΠΟΡΤΕΡ #3 https://bit.ly/3sl8Jy6 #Porter #τοθαύμα #ελληνικόςεμφύλιος #αστικήτάξη #πηγές #βιβλία #Ελλάδα #Αμερική #αμερικανικήπολιτική #200χρόνια #ηεπίσκεψη
Ημερομηνία καταχώρησης: 20.04.21 Τίτλος: Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 40 ΣΑΝ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ Δεν θα καταλάβουμε την σύγχρονη Ελληνική ιστορία αν δεν καταλάβουμε με πόσους τρόπους η δεκαετία του πολέμου του εμφυλίου και της ανοικοδόμησης όρισε την πορεία μας μετά. Οι επιπτώσεις φτάνουν μέχρι το σήμερα. Όσοι αποκλείστηκαν πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά από το μετεμφυλιακό κράτος έγιναν η παρακαταθήκη των δεκαετιών που ακολούθησαν. Αυτό λέει μέσες άκρες η τελευταία παράγραφος της κατά τεκμήριο εγκυρότερης μέχρι τώρα μελέτης του σχεδίου Μάρσαλ στην Ελλάδα. Γράφει ο Γιώργος Σταθάκης για την μεγάλη άνθηση του 50 και του 60, μια εποχή άνθησης παρά τις δυσκολίες και τις συγκρούσεις, εν μέρει χάρη σε αυτές. Μια πικρή χαρά διαπνέει αυτές τις φράσεις που μοιάζουν αρκετά πειστικές. Πηγή: Γιώργος Σταθάκης, Το δόγμα Τρούμαν και το σχέδιο Μάρσαλ, Η Ιστορία της Αμερικανικής βοήθεια στην Ελλάδα, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2004. Σχετική ανάρτηση: ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΖΩΗ; https://bit.ly/32xaj5q #MarshallPlan #τοθαύμα #πηγές #βιβλία #Ελλάδα #Αμερική #αμερικανικήπολιτική #200χρόνια #ηεπίσκεψη #ΗΠΑ
Ημερομηνία καταχώρησης: 21.04.21 Τίτλος: ΜΙΣΟΣ ΑΙΩΝΑΣ Σήμερα 21η Απριλίου είναι η 54η επέτειος του πραξικοπήματος. Αξίζει να σημειώσει κανείς πως η δικτατορία των συνταγματαρχών είναι το τελευταίο κεφάλαιο του μετεμφυλιακού κράτους. Μιας περιόδου που τελειώνει συμβολικά στις 24 Ιουλίου του 1974 με την επιστροφή του Κ. Καραμανλή στην Ελλάδα. Σωστότερα θα λέγαμε πως είναι η αρχή του τέλους της Ελλάδος που μας κληροδότησε η Κατοχή. Εκείνη η Ελλάδα ελέγχονταν στενά από τις Η.Π.Α., είχε δυο είδη πολιτών -τους "εθνικόφρονες" και τους "άλλους"- κι ένα μεγάλο μέρος των πολιτικών αποφάσεων δικαιολογούνταν με βάση το αόριστο ιδεολόγημα του αντικομμουνισμού. Ο Πόρτερ στην έκθεση του το 1947 αναφέρει πως, ήδη, οι πολιτικοί της τότε εποχής εξυπηρετούσαν ιδιαίτερα συμφέροντα επικαλούμενοι τον ένθερμο αντικομμουνισμό τους. Τα ιστορικά τεκμήρια επιβεβαιώνουν την μαρτυρία του. Μέσα από αυτή την ιδιοτέλεια πρέπει να ακούσουμε και την αιτιολογία του πραξικοπήματος το 1967 "λόγω εκδήλου απειλής της δημοσίας τάξεως και ασφαλείας της χώρας εξ εσωτερικών κινδύνων". Η νέα εποχή για την Ελλάδα ξεκινά στις 24 Ιουλίου 1974. Είναι η λεγόμενη "μεταπολίτευση". Για αυτή την τελευταία γίνεται συχνά μια εύκολη κριτική η οποία αλλάζει άρδην μόλις συνειδητοποιήσουμε ποια ήταν η Ελλάδα πριν το 1974. Σχετική ανάρτηση: ΛΕΕΙ Ο ΠΟΡΤΕΡ #4: https://cutt.ly/rvFMCyR Η ραδιοφωνική αγγελία του πραξικοπήματος: https://www.youtube.com/watch?v=2IQDlFFLvkw #Porter #τοθαύμα #μεταπολίτευση #αντικομμουνισμός #Ελλάδα #200χρόνια #ηεπίσκεψη #πραξικόπημα